Praktijkvoorbeelden

Voor Reinaerde, een organisatie die werkt voor en met mensen met een verstandelijke beperking, maakte ik een training over normen en waarden onder de titel: ‘Vind jij dit normaal?’. Samen met pianist Tjerk van der Ham, met wie ik graag samenwerk, trad ik een aantal malen op als procesbegeleider, trainer en acteur voor een groep van 35 cliënten, relaties en medewerkers.

Ik vroeg aan de zaal: “Wat zijn situaties waarin jij wel/niet “normaal” bent behandeld? Welk gedrag en emotie speelden daarbij een rol?” Op basis van die input zong ik een geïmproviseerd lied. Vervolgens speelden Tjerk en ik samen verschillende dilemma’s uit de praktijk na, waarover men in de zaal in kleine groepjes in gesprek kon gaan. Die groepjes moesten ook een oplossing aandragen; wat kan diegene die het ongewenste gedrag overkomt anders doen? Wij speelden de suggesties uit, ik gaf daarbij nog wat praktische tips. Ook organisatorische verbeterpunten werden besproken.

Aan het eind van de sessies hadden wij een lijst met praktische tips voor cliënten, de medewerkers en de organisatie.

Voor Rabobank en Post NL ontwikkelde ik korte praktijktrainingen als onderdeel van het uitvoeringsproces van Performancemanagement Nieuwe Stijl (op basis van het GROW-model en Appreciative Inquiry).

In groepen van maximaal zes personen oefenden deelnemers met mij als acting trainer:

• Hoe leg ik deze werkwijze zo uit aan mijn medewerker dat die weet wat er gaat gebeuren en er vertrouwen in heeft?
• Hoe pak ik een eerste START-gesprek (nulpunt) hierover aan, zodat de medewerker zijn eigen doelen formuleert en wij samen een ontwikkelplan kunnen maken?
• Hoe beïnvloed ik het ontwikkelproces van mijn medewerker op een positieve manier, ook als het niet goed gaat?

Door de deelnemers in een hoefijzer te zetten en één voor één bij hen langs te gaan, kon iedereen op mij oefenen en leren van inzichten en fouten van de voorganger. Ook werkten wij in kleine teams die kort gezamenlijk gekozen cases konden voorbereiden en elkaar als buddy konden gebruiken. Deelnemers die toekeken gaven waarderende feedback. We experimenteerden met verschillende aanpakken; wat nou als ik dit … of dat… doe? Op deze manier was iedereen actief betrokken, kon persoonlijke voorkeursstijlen ontdekken en gezamenlijk leren. Ik was zelf procesbegeleider, acteur en trainer tegelijk.

In een tijd dat burgers mondiger en vraagstukken steeds complexer worden, handelt een ambtenaar binnen strakke kaders en regelgeving en levert tegelijkertijd diensten op hoog niveau. En dat ook nog eens in een organisatie die ingrijpend verandert. Dat vraagt om (stijl)flexibiliteit en een uitgebreid palet aan vaardigheden.

Inspelend op dat proces ontwikkelde ik in opdracht van onder anderen de gemeente Maastricht en de provincies Noord- en Zuid-Holland de volgende trainingen:

• Premediation
• Onderhandelingsvaardigheden
• Overtuigingsvaardigheden
• Presentatievaardigheden
• Assertiviteit en adviesvaardigheden

Deze trainingen bestaan uit vier onderdelen:

1. Noodzaak – waarom moeten of willen we dit?
2. Kennis – wat is daarvoor nodig?
3. Vaardigheden – welke inzichten en vaardigheden zijn er en hoe werken die in de praktijk?
4. Persoonskenmerken – zijn er belemmeringen om die vaardigheden goed toe te passen?

Afwisseling van werkvormen zorgt voor dynamiek, u kunt dan denken aan dialoog, kennis delen of werkgerelateerde oefeningen in kleine groepen met eigen voorbeelden, eventueel in combinatie met een acteur. Deelnemers geven deze trainingen gemiddeld een negen.